Noordereinde 211
Adres: Noordereinde 211 - 1243 JS ’s-Graveland
Gemeentelijk monument: GVL2015-10
Functie: woonhuis
Bouwjaar: 1880 (volgens het Kadaster 1885)
Halverwege de 19e eeuw verdronken binnen een jaar twee kleuters in de ’s-Gravelandse Vaart. Dat was de aanleiding om een bewaarschool te stichten waar kleine kinderen overdag veilig konden verblijven. De eerste bewaarschool werd gesticht door weduwe Boede-van der Veen in 1861. Deze is acht jaar later weer gesloten. Van hogerhand was besloten dat het runnen van een bewaarschool en een slijterij/tapperij niet zo goed samen gingen.
Douairière (weduwe van een adellijk heer) mevrouw Johanna Elisabeth Backer-de Wildt, die op Spanderswoud woonde, stichtte in 1880 een christelijke kleinkinderschool op Noordereinde 211, tegenover de oprijlaan van haar landgoed. Ze werkte daarbij samen met haar oom jonkheer Dedel en met freule Louise Six. De eerste leidsters (onderwijzeressen) waren de zussen Anna Sibille en Henriëtte Johanna Heitz, die daarbij nog geassisteerd werden door een helpster.
In 1890 zaten er 22 meisjes en 25 jongens op deze bewaarschool. De bewaarschool heeft bestaan tot 1914.
Het pand is breed en ondiep en heeft over de hele breedte een tuin, die dienst moet hebben gedaan als schoolpleintje (hopelijk wel met een deugdelijk hek om nieuwe verdrinkingen in de direct aan het schoolpleintje grenzende vaart te voorkomen).
Vanaf 1910 heeft het pand gedurende 46 jaar dienst gedaan als wijkgebouw, voor onder ander het Witte Kruis (ter afwering van epidemische ziekten en hulpbetoon tijdens epidemieën), het consultatiebureau, een hoogtezonkamer (voor rachitispatiënten) en een ruimte voor de arts.
Daarnaast woonde de (verplicht niet-getrouwde) wijkzuster in het wijkgebouw. De eerste wijkzuster was zuster Balder die dit ruim25 jaar is gebleven. Zij reed op haar fiets, later op een motorfiets naar haar patiënten. Vanaf 1932 reed ze zelfs in een T-Ford, die ze kon overnemen na het overlijden van huisarts Jonker.
De vereniging ter bevordering van hygiëne en gezondheid was in eerste instantie opgericht door twee echtgenotes van de plaatselijke huisartsen met (financiële steun van vermogende bezitters van de buitenplaatsen zoals de familie Roëll, freule Six, mevrouw Backer-de Wildt en Jonkheer Dedel). Pas later werd de vereniging een afdeling van het Witte Kruis.
Inmiddels is het pand in gebruik als woonhuis.
Bronnen:
Gemeentelijk monument: GVL2015-10
Functie: woonhuis
Bouwjaar: 1880 (volgens het Kadaster 1885)
Halverwege de 19e eeuw verdronken binnen een jaar twee kleuters in de ’s-Gravelandse Vaart. Dat was de aanleiding om een bewaarschool te stichten waar kleine kinderen overdag veilig konden verblijven. De eerste bewaarschool werd gesticht door weduwe Boede-van der Veen in 1861. Deze is acht jaar later weer gesloten. Van hogerhand was besloten dat het runnen van een bewaarschool en een slijterij/tapperij niet zo goed samen gingen.
Douairière (weduwe van een adellijk heer) mevrouw Johanna Elisabeth Backer-de Wildt, die op Spanderswoud woonde, stichtte in 1880 een christelijke kleinkinderschool op Noordereinde 211, tegenover de oprijlaan van haar landgoed. Ze werkte daarbij samen met haar oom jonkheer Dedel en met freule Louise Six. De eerste leidsters (onderwijzeressen) waren de zussen Anna Sibille en Henriëtte Johanna Heitz, die daarbij nog geassisteerd werden door een helpster.
In 1890 zaten er 22 meisjes en 25 jongens op deze bewaarschool. De bewaarschool heeft bestaan tot 1914.
Het pand is breed en ondiep en heeft over de hele breedte een tuin, die dienst moet hebben gedaan als schoolpleintje (hopelijk wel met een deugdelijk hek om nieuwe verdrinkingen in de direct aan het schoolpleintje grenzende vaart te voorkomen).
Vanaf 1910 heeft het pand gedurende 46 jaar dienst gedaan als wijkgebouw, voor onder ander het Witte Kruis (ter afwering van epidemische ziekten en hulpbetoon tijdens epidemieën), het consultatiebureau, een hoogtezonkamer (voor rachitispatiënten) en een ruimte voor de arts.
Daarnaast woonde de (verplicht niet-getrouwde) wijkzuster in het wijkgebouw. De eerste wijkzuster was zuster Balder die dit ruim25 jaar is gebleven. Zij reed op haar fiets, later op een motorfiets naar haar patiënten. Vanaf 1932 reed ze zelfs in een T-Ford, die ze kon overnemen na het overlijden van huisarts Jonker.
De vereniging ter bevordering van hygiëne en gezondheid was in eerste instantie opgericht door twee echtgenotes van de plaatselijke huisartsen met (financiële steun van vermogende bezitters van de buitenplaatsen zoals de familie Roëll, freule Six, mevrouw Backer-de Wildt en Jonkheer Dedel). Pas later werd de vereniging een afdeling van het Witte Kruis.
Inmiddels is het pand in gebruik als woonhuis.
Bronnen:
- 'Drie eeuwen onderwijs in ’s-Graveland’ door Wim Fecken
- 400 jaar ’s-Graveland’ van Stichting ’s-Graveland 400 jaar onder eindredactie van Ineke de Ronde